In dit artikel zetten we de tot nu toe bekende feiten op een rij
Nadat het verenigd koninkrijk en Australië Moskou beschuldigden van wereldwijde hackaanvallen, heeft Nederland een poging tot een aanval op de VN-waakhond tegen chemische wapens (OPCW: Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons) verijdeld en alle gegevens over de daders onthuld. Dit is uiterst ongebruikelijk, maar volgens de Nederlandse autoriteiten noodzakelijk om een signaal af te geven aan rusland. Rusland daarentegen ontkent (zoals gewoonlijk) alles en zegt dat de Nederlandse overheid sprookjes verspreid.
Nederlandse autoriteiten zetten de Russische verdachten van de cyberaanval direct uit.
Nadat de MIVD de hackpoging van de Russische geheime dienst had verijdeld zijn de daders onmiddellijk het land uitgezet, zo maakte onze Minister van Defensie op donderdag bekend.
De vier Russische GRU-agenten werden uit het land gezet wegens poging tot een cyberaanval op de organisatie voor het verbod op chemische wapens in Den Haag, vertelde Ank Bijleveld aan een persconferentie. De Russische ambassadeur is ter verantwoording geroepen.
De groep had, zo werd bekend gemaakt, een auto vol met elektronische apparatuur op de parkeerplaats van het Marriott Hotel naast het OPCW-gebouw gepositioneerd en probeerde van daaruit toegang te krijgen tot de WIFI communicatie, met als uiteindelijke doel met de daaruit verkregen informatie de computersystemen van de organisatie binnen te dringen. De apparatuur omvatte een verborgen richtinggevoelige antenne om draadloze netwerkcommunicatie in het gebouw te onderscheppen.
In het belaagde gebouw probeerde de OPCW de stof te identificeren die werd gebruikt bij de vergiftiging van de voormalige Russische dubbelagent Sergei Skripal en zijn dochter Julia in maart van dit jaar, evenals de samenstelling en herkomst van de stof die werd gebruikt bij de gifgasaanval in Douma, Syrië.
De groep was naar verluidt van plan door te reizen naar een laboratorium in Spiez, Zwitserland, dat door de OPCW word gebruikt om monsters van chemische wapens te analyseren.
Volgens minister Ank Bijleveld (Defensie) “was het voor ons belangrijk de informatie te verzamelen.” De operatie vond plaats in het kader van de Wet op de Inlichtingen en Veilheidsdiensten (WIV). Daardoor konden volgens haar de vier Russische agenten het land worden uitgezet en daarmee bleef hun apparatuur achter. “En daar is veel informatie uitgehaald. Dat zou anderszins veel moeilijker zijn geweest.” “Normaal gesproken onthullen we dit type contra-inlichtingenoperatie niet.” aldus de minister.
Zij verklaarde dat een laptop van een van de vier aan de hand van de daarop gevonden informatie ook te koppelen was aan operaties in Brazilië, Zwitserland en Maleisië. De gebeurtenissen in Maleisië hielden naar verluidt verband met het onderzoek naar de neerstorting van vlucht MH17 in 2014 boven Oekraïne.
Rutte: hackpoging ‘volstrekt onacceptabel'
Minister-president mark rutte noemt de hackpoging van het OPCW door de vier Russische spionnen in april “volstrekt onacceptabel”.
Door het in detail onthullen van de werkwijze van de Russen wil Rutte een signaal afgeven aan Rusland. “Dit moet stoppen”, zegt hij tegen de NOS.
Daarnaast maakt het verslag van de werkwijze, aldus Rutte, het onmogelijk voor Rusland om betrokkenheid bij de actie te ontkennen en zorgt het ervoor dat bondgenoten zich in de toekomst beter kunnen wapenen tegen vergelijkbare operaties.
De vier mannen zijn destijds volgens Rutte uitgezet en niet gearresteerd, omdat de operatie geen opsporingsonderzoek was, maar “een onderzoek tegen spionage vanuit de geheime diensten”.
“Bij de modus operandi hoort dat we het zo doen, zoals we het hier gedaan hebben. Als het kan ze zo lang mogelijk volgen in de operatie en informatie verzamelen. En op het moment dat het kritiek dreigt te worden de operatie te verstoren. “
Het ontbieden van de Russische ambassadeur is volgens Rutte een diplomatieke stap. Daarnaast gaat de minister-president “in bondgenootschappelijk verband” vervolgstappen bespreken. Rutte wil daarop tegenover de NOS niet vooruitlopen.
VS klaagt zeven Russen aan
Inmiddels kondigt het Amerikaanse ministerie van Justitie na de onthullingen aan dat het zeven Russische militaire inlichtingenofficieren had beschuldigd van het hacken van antidoping agentschappen en andere organisaties.
De aanklagers verklaarden dat Rusland zich richtte op de in deze actie beoogde slachtoffers vanwege hun publieke posities omtrent Ruslands door de staat gesponsorde dopingprogramma voor sporters.
Ze zeiden dat de GRU acties ook gericht waren tegen een kernenergiebedrijf uit Pennsylvania en de OPCW.
De Amerikaanse minister van Defensie Jim Mattis zei dat Rusland verantwoordelijk moet worden gehouden voor haar pogingen om de OPCW te hacken.
“Kortom, de Russen werden betrapt met hun uitrusting, met mensen die het deden en zij moeten ter verantwoording worden geroepen.” Hoe we reageren is een politieke beslissing van de betrokken landen, ” zei Mattis na een ontmoeting met zijn NAVO-counterparts.
Ook Canada…
Kort nadat de Nederland autoriteiten haar beschuldigingen bekendmaakte, zei Canada dat het ook doelwit was van Russische cyberaanvallen. De Canadese autoriteiten zeiden dat het inbreuken had ontdekt in het “Centre for Ethics in Sports” en in het in Montreal gevestigde WADA (World Anti-Doping Agency).
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zei in een verklaring “de regering van Canada is er zeker van dat de inlichtingendienst van het Russische leger, de GRU, verantwoordelijk was voor deze cyberaanvallen.
NAVO-waarschuwing
Het hoofd van de NAVO, Jens Stoltenberg, waarschuwde Rusland te stoppen met dit “roekeloze” gedrag.
Hij steunde Nederland en het Verenigd Koninkrijk en zei dat Moskou een structureel patroon toont van pogingen tot verkiezingsinterferentie en desinformatiecampagnes.
“De NAVO zal doorgaan met het versterken van haar verdediging en afschrikking om hybride dreigingen aan te pakken, ook in het cyberdomein,” zei hij. De ministers van Defensie van de NAVO kwamen donderdag bijeen om nieuwe offensieve cybercapaciteiten te bespreken.
Ook Britse, Australische beschuldigingen
Eerder hebben de Britse en Australische autoriteiten Rusland ervan beschuldigd achter meerdere wereldwijde hackingaanvallen te zitten, en betitelden Rusland als een “paria-staat”.
Britse minister van Defensie Gavin Williamson zei: “Overal waar Rusland zich op een onverantwoordelijke en roekeloze manier gedraagt en overal waar ze cyberaanvallen plegen, zullen we deze onderzoeken en blootleggen.”
Rusland reageerde op deze aantijgingen zoals we inmiddels van ze gewend zijn, door ze ‘grote fantasieën' te noemen en te zeggen dat het Verenigd Koninkrijk een zeer levendige verbeelding had.
Op woensdag meldden VS-nieuwszenders dat van Washington werd verwacht dat het zijn offensieve cyberwar capaciteiten ter beschikking van de NAVO zou stellen, in een poging de verdediging tegen Russische cyberaanvallen te versterken.
